8 onderhoudstips om je vijver te onderhouden in de winter

Wil je dat jouw vijver, vissen en planten gezond de winter doorkomen? Dan is goed onderhoud in de winter essentieel. In de koude maanden vertraagt het natuurlijke evenwicht: de plantengroei ligt stil, nuttige bacteriën werken trager en je vissen zakken naar de bodem waar het water nog rond de vier graden blijft. 

Zonder onderhoud kan een vijver in de winter problemen opleveren: zuurstofgebrek, dode vissen, veel organisch afval en een groene, troebele vijver in het voorjaar. Met onderstaande tips hou je jouw vijver in balans en genieten je vissen van een veilige overwintering.

Waarom is je vijver winterklaar maken belangrijk?

• Organisch afval zoals dode bladeren en afgestorven plantendelen gaan rotten en onttrekken zuurstof aan het water.
• De waterkwaliteit verandert omdat regenwater vaak zacht water toevoegt en de pH-waarde en waterhardheid verlaagt.
• Een dichtgevroren vijver zonder klein wak laat geen gasuitwisseling toe, waardoor vissen stikken.
• Een slecht onderhouden vijver leidt tot algen of draadalgen en troebel water in het voorjaar.

Een goede voorbereiding in de winter bespaart je veel werk én frustratie wanneer de lente aanbreekt.

Tip 1: verwijder bladeren en plantenresten uit de vijver

In de herfst waaien er vaak bladeren en takjes in de vijver. Haal deze regelmatig weg, want ze kunnen gaan rotten en zo het zuurstofgehalte in het water verlagen.

Dek je vijver af

Door je vijver in de herfst of winter af te dekken met een net, voorkom je dat er te veel bladeren in het water belanden. Een bijkomend voordeel: ook reigers blijven zo makkelijker op afstand.

Een gezonde sliblaag

Een dunne laag slib op de bodem van je vijver is waardevol, omdat hier nuttige bacteriën leven die helpen bij het in stand houden van het biologisch evenwicht. 

In de winter werkt deze natuurlijke reiniging trager door de lage temperatuur. Je kan je vijver daarom ondersteunen door winterbacteriën toe te voegen, deze zijn speciaal ontwikkeld om actief te blijven in koud water en zorgen ervoor dat afvalstoffen ook bij lagere temperaturen worden afgebroken.

Tip 2: snoei vijverplanten voor de winter

Knip vijverplanten en zuurstofplanten, zoals waterlelies en andere waterplanten, tijdig terug. Snoei ze tot net onder het wateroppervlak. Zo voorkom je dat de bladeren en stengels afsterven en in de vijver terechtkomen.

Verwijder afgestorven plantendelen meteen, zodat er geen extra organisch materiaal ophoopt en het water in de winter schoon en gezond blijft. Dit helpt bovendien om problemen met ijsvorming rond plantenresten te voorkomen.

Tip 3: controleer en corrigeer de waterkwaliteit

Een mooie vijver in het voorjaar begint bij een stabiele waterkwaliteit in de winter.

• Meet regelmatig de waterwaarden (KH, GH, pH).
• Corrigeer indien nodig, zodat je water weer voldoende mineralen bevat.
• Hou de waterhardheid op het juiste niveau: te zacht water zorgt voor problemen in de lente.

Tip 4: onderhoud je vijverpomp en filter

Een van de belangrijkste stappen in het winterklaar maken van je vijver is het onderhoud van je apparatuur.

• Zet de vijverpomp en filter uit zodra het kouder vijverwater onder 10 °C zakt.
• Haal ze uit de vijver, maak ze schoon en bewaar ze droog op een vorstvrije plaats.
• Laat je ze toch in de vijver? Plaats ze dan hoger zodat ze de warme laag bij de bodem niet verstoren.
• Vergeet je uv-lamp niet te verwijderen en in het voorjaar schoon terug te plaatsen.

Tip: vijverfilter schoonmaken doe je best grondig voor de winter, zo blijft hij langer in goede conditie.

Tip 5: zorg voor voldoende zuurstof in de vijver

Vissen hebben ook in de winter zuurstof nodig. Omdat de plantengroei stil ligt, moet je dit extra ondersteunen.

• Gebruik een beluchtingsset om extra zuurstof in het water te brengen.
• Zorg dat je de vijver ijsvrij houdt zodat er geen schadelijke gassen ophopen.

Tip 6: vijver ijsvrij houden zonder schade

Een dichtgevroren vijver kan gevaarlijk zijn voor vissen. Zorg daarom altijd voor een opening in het ijs, maar doe dit op een veilige manier.

Sla nooit een gat in het ijs, want de trillingen veroorzaken stress en paniek bij de vissen. Gebruik in plaats daarvan een pan met heet water of zet een metalen kom met kokend water op het ijs. Zo smelt je voorzichtig een opening zonder de vijver te beschadigen.

Tip 7: pas voer van je vissen aan in de winter

De watertemperatuur bepaalt hoeveel voer je vissen aankunnen.

• Schakel in de herfst over op licht verteerbaar wintervoer (tarwekiem).
• Bij kouder vijverwater onder 6–8 °C stoppen koi en goudvissen met eten.
• Enkel steur heeft nog voer nodig in de winter.

Tip 8: laat vissen en vijver zoveel mogelijk met rust

In de winterperiode zakken de vissen naar de bodem en leven ze op een laag pitje.

• Vermijd trillingen en lawaai rond de vijver.
• Laat de vijver met rust: hoe minder verstoring, hoe beter je vissen overwinteren.

Controleer je koikarpers bij de start van de winter

Check aan het begin van de winter altijd even je koikarpers. Zo zie je snel of ze gezond zijn en voorkom je verrassingen in de koude maanden. Heb je ervaring, dan kan je deze controle gerust zelf doen. Twijfel je, of merk je iets ongewoons op? Laat dan een koi-arts langskomen om je vissen te controleren op zwakte, ziektes of parasieten.

Karperpokken: opvallend, maar onschuldig

Wordt het water kouder, dan kunnen koi last krijgen van karperpokken: witte bultjes of blaasjes op de huid. Geen paniek, dit is niet besmettelijk en verdwijnt vanzelf zodra het water weer opwarmt. 

Let op: In de winter zijn parasieten en ziektes moeilijker te herkennen. Een korte check in het najaar is dus zeker aan te raden.

Meer weten over het herkennen en behandelen van koi-parasieten? Lees ons artikel over koi parasieten bestrijden met de juiste medicijnen.

Vijver opstarten na de winter 

In het voorjaar wil je natuurlijk meteen genieten van helder water en actieve vissen. Dat begint met een goede opstart van je vijver. Verwijder eerst bladeren en vuil die in de winter zijn blijven liggen. Zet daarna pomp en filter terug, maak ze schoon en test of alles werkt.

Controleer de waterkwaliteit en vul indien nodig mineralen of opstartbacteriën aan. Zo komt het biologische evenwicht sneller terug. Geef je vissen pas weer voer als het water warmer is dan 10 °C en start met licht verteerbaar voer.

Met een frisse opstart blijft je vijver helder en gezond, en heb jij er de hele lente en zomer plezier van.

Zo overwintert je vijver gezond

Met een beetje aandacht in de winter bespaar je jezelf veel problemen in het voorjaar. Je vissen blijven gezond, je water helder en je apparatuur beschermd.

Heb je geen ervaring met het winterklaar maken van jouw vijver of twijfel je over de juiste aanpak? Unikoi is gespecialiseerd in koikarpers, vijveraanleg en vijveronderhoud. Kom dus gerust eens langs onze winkel voor deskundig advies of boek een afspraak om jouw vijver te onderhouden en winterklaar te maken.